Гісторыя галіновага прафсаюза навукоўцаў Беларусі пачалася з 1922 года. На той момант яны працавалі ў Інстытуце беларускай культуры (Інбелкульт), які толькі ў 1929 годзе стаў называцца Беларускай акадэміяй навук.

Галоўны аб’ект увагі прафсаюза — чалавек, а канчатковая мэта — рэальная дапамога яму. Так лічыць старшыня пярвічнай прафсаюзнай арганізацыі студэнтаў МДУ імя А.А.Куляшова Таццяна Фёдараўна Навіцкая.

Мінская гарадская арганізацыя Беларускага прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі накіроўвае свае намаганні на развіццё прынцыпаў сацыяльнага партнёрства.

Адлік гісторыі прафсаюзнага руху ў Мінскай вобласці пачынаецца з першага нелегальнага настаўніцкага з’езда, які адбыўся 9 ліпеня 1906 года ў сяле Мікалаеўшчына Мінскага павета. Адным з ініцыятараў і арганізатараў быў будучы класік беларускай літаратуры народны паэт Беларусі Якуб Колас. Мы бачым сваю задачу ў тым, каб не толькі зберагчы дасягнутае, але агульнымі намаганнямі прымножыць яго і тым самым умацаваць аўтарытэт прафсаюза.

Кожны сапраўдны педагог служыць будучыні народа. Адзін з такіх педагогаў — Міхаіл Іосіфавіч Мацвейчык, старшыня Ваўкавыскага райкама прафсаюза з 2004 па 2019 год.

Ці можна аднесці слова “служба” да работнікаў сферы адукацыі? Упэўнена, так! У рамане Канстанціна Федзіна “Незвычайнае лета” ёсць такія радкі: “Ты ўмей знайсці такога чалавека, у якім трошкі будучыні ёсць. У працы яго, у службе народу”. У нашай галіне такіх людзей шмат.

У нашай краіне законныя інтарэсы работніка любой сферы дзейнасці абараняе прафсаюз. Быць у прафсаюзе — значыць быць пад абаронай. Гэты лозунг гучыць прыгожа. Але як ён рэалізоўваецца? Пра тое, як функцыянуе Магілёўская абласная арганізацыя Беларускага прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі, якія правы і гарантыі даюцца яе членам, расказала прафсаюзны лідар адукацыйнай галіны рэгіёна Людміла Віктараўна СТАРАСЦІНА.

Штогод больш за сем соцень маладых настаўнікаў уліваюцца ў вялікую педагагічную сям’ю Гродзеншчыны. І адразу пападаюць пад павышаную ўвагу прафесійнага саюза. Старшыня Гродзенскай абласной арганізацыі Беларускага прафесійнага саюза работнікаў адукацыі і навукі В.В.Грышэчка лічыць, што ўвага кіраўніцтва ўстаноў адукацыі, падтрымка вопытных калег і прафсаюзных арганізацый дапамагае адаптацыі маладых людзей у прафесійнай сферы, іх удасканаленню як спецыялістаў і станаўленню як грамадзян. Аб рабоце з моладдзю гутарым з В.В.Грышэчка.

Чвэрць стагоддзя Інеса Георгіеўна Макарэцкая ўзначальвала Светлагорскую раённую арганізацыю Беларускага прафесійнага саюза работнікаў адукацыі і навукі. Мяняліся назвы, падыходы і канцэпцыі, але нязменнай была адданасць Інесы Макарэцкай роднаму раёну, яго людзям, супрацоўнікам школ і дзіцячых садоў, пазашкольных устаноў. Разам з развіццём і станаўленнем Светлагорска стваралася гісторыя раённай прафсаюзнай арганізацыі. На кожнай яе старонцы — выдатныя справы, за якімі ініцыятыва, адказнасць, неабыякавасць і мудрасць Інесы Макарэцкай.

Адлік гісторыі прафсаюзнага руху Гомельскай вобласці пачынаецца з пастановы ЦК КП(б)Б ад 12 снежня 1944 г. “Пра аднаўленне прафсаюзных арганізацый у Беларускай ССР”. Гэтай пастановай была створана Гомельская абласная арганізацыя прафсаюза работнікаў пачатковых і сярэдніх школ. Да 1950 года яна налічвала ў сваіх радах больш за 8 тысяч чалавек, ахоп прафсаюзным членствам складаў 95%.

Сярод раённых арганізацый у структуры Віцебскага абласнога камітэта прафсаюза адукацыі і навукі самай шматлікай з’яўляецца Першамайская, якая аб’ядноўвае 67 пярвічных арганізацый з агульнай колькасцю 6508 чалавек, уключаючы 1314 непрацуючых пенсіянераў — ветэранаў працы. На ўсіх членаў прафсаюза распаўсюджваецца дзеянне калектыўных дагавораў, заключаных у кожнай установе адукацыі. Рэалізацыяй статутных патрабаванняў прафсаюза актыўна займаюцца 74 члены раённага камітэта і 13 членаў прэзідыума.

Старшыня Беларускага прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі Т.Р.Якубовіч і яе намеснік В.А.Ільіна пабывалі на Брэстчыне, дзе сустрэліся з кіраўнікамі рай(гар)выканкамаў, рэгіянальных упраўленняў (аддзелаў) па адукацыі, пярвічных прафсаюзных арганізацый, з працоўнымі калектывамі і прафактывам.

Неяк пры сустрэчы пацікавілася ў глыбачанкі Наталлі Вайцюль: што значыць для яе настаўніцтва — прафесія гэта ці прызванне? А ў адказ пачула: “Нельга аднаму без другога, як крылам у птушкі. Каб узляцець, стаць сапраўдным настаўнікам, патрэбны крылы”. Усё жыццё маёй суразмоўніцы — узор высокага палёту.

На Гомельшчыне адбыўся змястоўны дыялог старшыні Цэнтральнага камітэта Беларускага прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі Таццяны Якубовіч з актывам галіновага прафсаюза. Таццяна Раманаўна адзначыла, што камітэт вельмі шчыльна працуе з Міністэрствам адукацыі.

Чым жыве, якімі справамі, ініцыятывамі, карыснымі пачынаннямі адметны, якія праблемы вырашае Беларускі прафсаюз работнікаў адукацыі і навукі на Віцебшчыне? Пра гэта, а таксама пра перспектывы развіцця галіновага прафсаюза — у гутарцы з лідарам абласной арганізацыі Валерыем Віктаравічам Кунашкам.

Недалёка ад старадаўняга тракта Масква — Брэст у Івацэвіцкім раёне знаходзіцца вёска з мілагучнай і прыгожай назвай Дабромысль. Для адных гэта малая радзіма, а для Сцяпана Пятровіча Куніцкага — другая радзіма.

Падчас рабочага візіту ў горад над Бугам старшыня ЦК Беларускага прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі Т.Р.Якубовіч сустрэлася з прафсаюзным актывам Брэстчыны на чале з кіраўніком абласной арганізацыі І.І.Васіленкам.

За 75 гадоў існавання Брэсцкая гарадская арганізацыя Беларускага прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі неаднаразова мяняла назву, але не мяняла сваёй сутнасці, з’яўляючыся надзейнай абаронцай сацыяльных і працоўных правоў і інтарэсаў педагогаў.

Гісторыя Брэсцкай абласной арганізацыі прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі пачалася ў далёкім 1948 годзе. За гэты час яна стала аўтарытэтным сацыяльным партнёрам, уплывовым саюзнікам і надзейным памочнікам у абароне працоўных, сацыяльна-эканамічных правоў і інтарэсаў педагогаў. Пра дзейнасць абласной арганізацыі галіновага прафсаюза расказвае яе старшыня Іван Іванавіч Васіленка:

2020—2021 гады для Беларускага прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі вельмі важны гістарычны перыяд. 29 верасня 2020 года — 30 гадоў з дня адкрыцця I з’езда прафсаюза адукацыі і навукі Рэспублікі Беларусь. 8—11 студзеня 2021 года мы адзначым 100-годдзе стварэння прафсаюза “асветы і сацыялістычнай культуры”, правапераемнікам якога з’яўляецца наш прафсаюз. 3 мая 2021 года — 30-гадовы юбілей Галіновага пагаднення, у якім фактычна была закладзена аснова сацыяльна-партнёрскіх адносін у галіне. На старонках “Настаўніцкай газеты” мы адкрываем рубрыку, прысвечаную 100-годдзю галіновага прафсаюза, у якой усе абласныя камітэты, гаркам Мінска, аб’яднаная галіновая прафсаюзная арганізацыя НАН Беларусі будуць мець магчымасць расказаць пра зараджэнне прафсаюза адукацыі і навукі на іх тэрыторыі або ў іх установе, пра тое, як яны дапамагаюць людзям на месцах, пра лепшых людзей у галіне і прафсаюзе. На самыя важныя пытанні, якія тычацца сёння дзейнасці Беларускага прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі, адказвае яго кіраўнік Таццяна Раманаўна ЯКУБОВІЧ.